Betoverend Dresden

Tekst en fotografie: Johan Leenders
Dit keer ben ik een lang weekend in Dresden geweest, in de hoofdstad van Saksen. Ik zal proberen hier een verslag over te maken, voor diegene die er in de buurt komen of de gedachten hebben er heen te gaan raad ik je aan deze stad te bezoeken, Je weet niet wat je ziet. Wat voorafging in deze stad? In 1945 vond er in Dresden de hoofdstad van de freistaat Saksen en de residentiestad van het Kurfüstendom een bombardement plaats van zeer grote omvang. Tijdens de geallieerde bombardementen op de grote Duitse steden en industrie gebieden, en de nadering van het Russische offensief  vluchten veel Duitse burgers met name uit het oosten van Duitsland naar de stad Dresden. Ze waren in de veronderstelling dat de geallieerde deze mooie en beroemde barocke stad niet zouden aanvallen, deze stad was ook geen militair strategisch doel. Maar in de nacht van 13/14 februari 1945 vlogen er 244 Lancester bommenwerpers boven de stad en wierpen 2600 ton bommen 1477 ton brisantbommen en 1181 ton brandbommen op de stad. Met als gevolg grote paniek, de hele stad in de puin in een tijd van ongeveer een half uur. Er waren 25000 doden en 30.000 gewonden onschuldige burgers, vrouwen en kinderen te betreuren, maar dit was dit nodig!!!Mannen waren er niet veel die waren in het westfront of vochten in het oostfront met name in Normandie, Frankrijk en Stalingrad, Rusland. De geallieerde wisten dat
er onschuldige in deze stad waren of was het!! om het Duitse moraal te breken. 75.000 woningen werden van de kaart geveegd, en heel veel historische gebouwen gingen verloren. Deze stad is na één bombardement voor 80% verwoest in tegenstelling tot Berlin daar hadden ze honderden bombardementen nodig om de stad voor 100% te verwoesten. Maar uiteindelijk werd Dresden door het Russische leger bevrijd. Na de 2e wereldoorlog werd Duitsland verdeeld in 4 zones de geallieerde en de Russische en zo is de DDR en BRD ontstaan. Wel was de 2e wereldoorlog voorbij maar de koude oorlog begon. Meteen begon men in de DDR een provisorisch herstel en opbouw van de stad, er werden Goedkope woonblokken gebouwd (die nog in sommige stadswijken te zien zijn), historische gebouwen werden op een goedkope manier gerestaureerd. Een van de beroemde historische gebouwen de Frauenkirche hebben ze niets aan gedaan en zo laten staan als monument aan de verwoeste stad. Maar al gauw was alles weer verwaarloost door geldgebrek. Na de Duitse hereniging (wende) werd er met de opbouw en herstelwerkzaamheden begonnen. Als eerste werd de Frauenkirche het symbool van de stad geheel opnieuw opgebouwd gelukkig waren de tekeningen niet verloren gegaan. In 2005 was de bouw klaar en werd het weer in gebruik genomen, kosten 130 miljoen euro.

Frauenkirche 1726-1743
De Frauenkirche (Onze lieve vrouwe kerk) gelegen op de Neumarkt is een Evangelische Lutherse kerk in hoog barocke stijl die tussen 1726-1743 werd gebouwd. Deze kerk werd ontworpen door de Dresner architect George Bähr 1666-1738. Al in de 11e eeuw werd op de plaats van de huidige Frauenkirche een kleine Romaanse kerk gebouwd. Vermoedelijk was deze de oudste kerk van Dresden. Deze kerk werd gewijd aan de maagd Maria en werd later onze lieve vrouw genoemd. In de middeleeuwen werd deze kerk meermaals omgebouwd. Tijdens de reformatie viel de kerk onder de Lutherse gemeente van de stad. In het begin van de 18e eeuw werd het gebouw bouwvallig en was niet meer toereikend om plaats te bieden aan het groeiende aantal gelovigen uit de omgeving. De huidige Frauenkirche werd gebouwd als een Lutheriaans  (protestante ) kerk , ofschoon Kurfüst van Saksen Frederik Augustus (1670-1733) katholiek was. Zijn steun voor de bouw van de kerk tot een belangrijk symbool van Religieuze verdraagzaamheid. In 1736 bouwde de befaamde orgelbouwer Gottfriet Silbeman (1683-1750 ) een drieslagen toetsen instrument voor de kerk. Het kerkorgel werd gewijd op 25 November ,Johann Sebastiaan Bach (1685-1750) gaf  in december een uitvoering op dit instrument. In de 2e wereldoorlog werd deze kerk totaal door een voltreffer verwoest . Ten tijde van de DDR bleef de ruïne van de kerk al een permanente herinnering aan de verschrikkingen van de oorlog staan. Na de wende begon men in 1994 met de wederopbouw, in oktober 2005 werd de kerk officieel opnieuw in gebruik genomen.

De Zwinger
De Zwinger in Dresden is oorspronkelijk in het jaar 1709 onstaan als een een door houten gebouwen omgeven feestterrein voor toernooien en andere hoofse spelen van de Saksische adel. In de jaren 1710 bouwde Matthaüs Daniël Pöppelmann onder Kurfüst Augustus der Starke de zandstenen Zwinger. Door Pöppelmann geplande uitbreiding van het complex tot aan de oever van de Elbe werd echter nooit gerealiseerd, pas in 1847 tot 1854 werd door de architekt Gottfriet Semper naar de Elbe openzijde van de Zwinger door een schilderijengalerij gesloten. Na de zwartste dag in de geschiedenis van Dresden leek de Zwinger verloren. In 1945 werd het gebouw door zware bombardementen voor 80% verwoest. Aan de hand van fotografiën en nog enkele bewaard gebleven tekeningen durfde men in de jaren 1945-46 een aanvang te maken met de wederopbouw van de Zwinger. Door architekt Hubert Georg Ermisch werd in de jaren 50 de kronenpoort het klokken paviljoen gerestaureerd. Vanaf 1963 waren bijna alle wederopbouw werkzaamheden in de Zwinger volt ooit.

Stallhof
De stallhof was een gedeelte behorende bij het residentie schloss en was gereserveerd als een ontmoetingsplaats voor grote reitturniere in de 17e eeuw. De stabiele werf  werd gebouwd van 1586 tot 1588 volgens ontworpen door Giovanni Maria Nosseni en de Architekt  Hans Irmisch. Onmiddellijk na de voltooiing werd het gebouw geprezen door veel sites. Na het bombardement in 1945 is ook de stallhof ernstig beschadigd. De wederopbouw begon in 1957 (DDR Tijd ) . Dit, van 1972 tot 1979 de niet meer bestaande standbeelden van Zacharias Weber en Heindrich Göding “lange gang” opnieuw aan de buitenkant bevestigd. De rehabilitatie en de restauratie van dit gebouw werd voltooid in 1984.Sindsdien zal verdere bouwwerkzaamheden worden genomen. Zo waren geconstrueerde delen van de oude stabiele werf muur en de in 1567 door Hans Irmisch gebouwde kanzleihaus ook weer gerestaureerd.

Semper Oper
De architect Gottfriet Semper begon in 1838 met het bouwen van de Koninklijke Staatsoper. In 1841 werd het gebouw feestelijk geopend met het beroemde van Goethes toneelstuk Torguato-Tasso en de mooie wereld beroemde ouverture Jubel van Carl-Maria von Weber. In 1849 was er in Dresden een opstand zoals overal in Europa, de opstand werd door het Pruissische leger neergeslagen. Omdat de musicus Carl Maria von Weber en Richard Wagner achter de ideeën en denkwijze van de opstandelingen stonden moesten ze de stad ontvluchten. Tot overmaat van ramp door toedoen van bouwvakkers die onvoorzichtig te werk gingen brak er brand uit en werd het gebouw verwoest. In 1871 begon men opnieuw met de bouw van een tweede opergebouw die in 1871 weer werd geopend. Maar als zoveel gebouwen in Dresden werd ook de Semper Oper in 1945 door een voltreffer getroffen. Tussen 1952 en 1956 werden de eerste buitenmuren weer opgebouwd om later heropbouw weer mogelijk te maken. In de jaren 70 besloot men tot reconstructie van het oorspronkelijke gebouw. Na een bouw van acht jaar werd de Oper in 1985 heropend met een opvoering van Carl-Maria von Webers  Opera der Freischutz. Na de Duitse eenwording werd het gebouw opgeknapt het interieur vernieuwd de orkest ruimtes vergroot en in 1996 weer geopend.

Hofkirche 
De katholieke hofkirche is de kathedraal van het bisdom Dresden-Meisen, gelegen midden in het centrum. Deze kathedraal werd in het midden van de 18e eeuw door architect Geatano Chiaveri (romeinse) gebouwd met drie schepen en vier hoek kapellen. De processie omgang die het middenschip omvat, was nodig omdat vroeger in het Dresden  van Luther liturgische handelingen volgens de Romeinse ritus beperk moest blijven tot de binnenplaats van de kerk. De 83,50 meter hoge, in vier verdiepingen verdeelde toren, die zich naar de Augustusbrücke wendt is bijzonder mooi. Bij de kostbare stukken van de kerk waar de Crypte, het graf van Kurfüst der Starke bewaard word, zie je ook het mooiste orgel van de wereld, van de beroemde orgelbouwer Gottfriet Silbelmann. Tijdens het bombardement op deze stad in 1945 werd deze kerk ook door meerdere bommen getroffen. Het dak en de gewelven binnen in de kerk storten in, maar ook de buitenwanden  werden beschadigt. Na de oorlog begon men met de wederopbouw die tot 1965 duurde. De hofkirche is vanaf 1980 de bisschopskerk van het bisdom Dresden-Meisen en kreeg de naam Trinitatis kathedraal.

De Kurfüstenzug
De Kurfüstenzug is een 102 meter lange muurdecoratie van de optocht der Vorsten, en is aangebracht aan de voormalige koninklijke gebouwen midden in de stad. Deze muurdecoratie is 10m hoog, daar staan 35 voormalige regerende Prinsen, Kurfüsten, Hertogen en koningen uit het huis wetting 1127 op afgebeeld. Het hele paneel bestaat uit 25.000 Meissener porseleinen tegels van 20,5 x 20,5 cm. Ondanks de grote vernielingen in deze stad waren er maar 640 tegels beschadigd, en is in de jaren 1978-1979 weer gerestaureerd.

Mölkerei Pfond
Tijdens een rondrit door de stad met de bus stopte de chauffeur bij èèn van de oudste kaaswinkel van Europa. Hier worden honderden verschillenden soorten kaas verkocht. En ondanks dat het een toeristische trekpleister is.is de kaas gewoon de normale prijs. Naast de kas worden er ook nog andere zuivelproducten verkocht, naar wens zelfs in geschenkverpakking. Ook werd hier in 1886 door de gebroeders Pfond als eerste de melk gecondenseerd, de Duitsers hielden niet van zure melk. Pas in 1900 werd de duurzame pasteurisatie ingevoerd.

Residentie Schloss (Grünes Gewölbe)
Op de plaats van een middeleeuwse burcht ontstond aan het eind van de 15e eeuw het residentie schloss van Dresden als gesloten bouwwerk met vier vleugels. Vooral in de 19e eeuw werd het kasteel veranderd. Tijdens de heropbouw van het vernietigde gebouw, oriënteert men zich naar oorspronkelijke zo schitterende renaissance architectuur. Hier is ook de schatkamer van de Saksische Kurfüst en bevat meesterlijk gemaakte kunstobjecten van goud zilver, en andere edelmetaal. Het beroemdste kunstwerk is wel de hofstraat van Delhi met 165 objecten van goud en meer dan 5000 diamanten. De ruimtes van het historische Grünes Gewölbe waren in gebruik door de kunstverzamelaar Kurfüst August 1 von Saksen (1670-1733). \Het is de moeite waard het te bekijken, een en al pracht en praal.

Carl Maria von Weber, Componist. Hij werd geboren in 1786 in het Eutin in prinsbisdom Lübeck. In 1798 vertrok Weber naar Salzburg voor zijn verdere muziek studie, hij kreeg les van de beroemde componist Johann Michaël Haydn. Later vertrok hij naar München voor nog verder studie. Daar schreef hij zijn eerste muziekstukken voor piano. De stukken zijn echter verloren gegaan. In 1800 verhuisde hij naar Freiberg in Saksen en daar componeerde hij zijn eerste opera Das Stumme Waldmädchen. In 1821 bereikte von Weber het hoogtepunt van zijn carrière met de voltooiing van zijn meesterwerk de opera Der Freischutz. Hij overleed op 5 Juli 1826 in Londen. Hij leed aan tuberculose. Na 18 jaar werden zijn stoffelijke resten opgegraven, en in Dresden herbegraven.

Kurfüst August Der Starke
Frederik Augustus 1 werd op 12 mei 1670 in Dresden geboren, als zoon van John George 11 von Saksen en prinses Anna Sophie von Noorwegen- Denemarken. Onder zijn leiding werden veel oorlogen uitgevochten met name in Hongarije tegen de Turken. Hij liet ook de meeste historische gebouwen die in deze stad nog te zien zijn bouwen. Hij regeerde met harde hand, maar was goed voor het Saksische volk. In 1697-1733 was hij ook koning van Polen,en kurfüst van Saksen van 1694-1733. Hij overleed in Warschau in 1733. Ter nagedachtenis aan hem staat er op de Neustättermarkt een gouden standbeeld met zijn gezicht richting de Augustusbrücke (naar hem vernoemd) en de Altstad.