De Reis door de Zwitserse Alpen

Door Johan Leenders
Dit keer zal ik proberen een verslag te maken van een reis door de Zwitserse Alpen. Deze reis ging naar het kanton Wallis het hoogste berggebied in Zwitserland. Na een tijdje gereden te hebben in de bergen kwamen we op de Furka pas. Het is een bergpas op een hoogte van 2431 meter die de verbinding vormt tussen de kantons Uri en Wallis. De Furkapas vormt ook een waterscheiding tussen de Middellandse zee, (aan Wallis zijde via de Rhöne)en de Noordzee aan Urner zijde via de Furka Reuss, die weer uitmond in de Rijn. De Furkapas begint in het Oberen Goms in het kanton Wallis. Van Oberwald tot Gletsch lopen de routes van de Furkapas en de Grimselpas gelijk op. Op 2279 meter hoogte nabij hotel Belverdêre begint een pad die loopt naar de Rhöne gletsjer. Deze pas is in de wintermaanden voor al het verkeer gesloten, van november tot mei. Maar het verkeer kan in deze maanden gebruik maken van de autotrein door de Furka tunnel met de Matterhorn-Gotthardbahn. Deze pas is in 1864-1867 aangelegd.

Rhöne gletsjer
Deze Gletsjer ligt 5 kilometer van het Oberwald af, bij de Grimsel pas en de Furka pas. Tot 1984 was de Rhöne gletsjer familiebezit, nu behoord het aan het kanton Wallis. Elk voorjaar wordt er in het ijs van de gletsjers een grot uitgehakt, die te bezoeken is. Al in 1830 bestond er een natuurlijke grot in de Rhöne gletsjer. Later werden door mensen die deze gletsjer als hun eigendom beschouwde een grot in de gletsjer uitgehakt. Dit gebeurt nu al 160 jaar. Sinds 1984 is er een organisatie die de belangen van de privé personen heeft overgenomen.  

Zermatt
Zermatt ligt op een hoogte van 1616 meter aan het einde van het Matterdal oog in oog met de beroemde Matterhorn, een van Zwitserland hoogste bergen op een hoogte van 4478 meter. Dat Zermatt zijn plek op de wereldkaart allang veroverd heeft, merk je bijvoorbeeld al bij het vertrek van de trein naar Zermatt uit Brig. Het is dan ook een van de bekendste toeristenplaatsen van Zwitserland. Alleen al de hotels zijn jaarlijks goed voor zo’n een miljoen overnachtingen. Het stadje is auto vrij en alleen bereikbaar met de tandradbaan vanuit het plaatsje Täsch. De reistijd naar boven is ongeveer 45 minuten.Een leuk en mooi uitstapje is met de tandradbaan naar de Gornegrat op een hoogte van 3089 meter, met een uniek panorama over de Alpen van Wallis met het hoogste punt van Zwitserland de Dufoursspitze van 4634 meter hoog. Met drie kabelbanen achter elkaar vanuit Zermatt bereik je de kleine Matterhorn van 3820 meter hoog, waar u een indrukwekkend uitzicht heeft op de Matterhorn van 4468 meter hoog. Het is de hoogste kabelbaan van Europa, en de waarschuwing om zich op deze hoogte vooral rustig voort te bewegen is niet overbodig. De lucht is er beduidend ijler en kan leiden tot duizeligheid. Om dicht bij de Matterhorn te komen ga je met een kabelbaan naar de Schwarzsee, een klein meertje op 2582 meter hoogte. Daar vandaan loopt een stijgend pad naar de Hörnlihütte op 3260 meter hoogte. Het is het bekende uitgangspunt voor de Matterhorn bestijging. Dit wordt door goed geoefende en getrainde alpinisten gedaan. Maar helaas is deze uitdaging niet zonder gevaar, de eerste beklimming van de Matterhorn gebeurde in 1865 door de Engelsman Whymper, waarbij vier van zijn begeleiders om het leven kwamen. Deze zijn op de daarvoor speciaal aangelegde begraafplaats in het dorp begraven. Het dorpje bruist van het leven, veel winkels, gezellige terrasjes en cafés strijden om de gunst van de toerist en overal domineert de Matterhorn het uitzicht.

Gornegrat Gletsjer
Het eigenlijke startpunt is het station van de Gornegratbahn op een hoogte van 1620 m. Eenmaal boven aangekomen word je door de Bernardshonden begroet. Op het terras van het hotel is het zicht op de omringende bergwereld met al zijn gletsjers en de Matterhorn adembenemend. Dit wordt nog versterkt door het ruisen van het smeltwater. Vanaf de Gornegrat daal je af naar Rotenboden van 2815 meter hoog. Bij Rotenboden is een ontmoeting met steenbokken en gemzen goed mogelijk, want ze zijn redelijk tam. Van daar uit gaat er een pad naar Hotel Riffelberg op een hoogte van 2566 meter, en uiteindelijk zelfs helemaal naar Zermatt, maar dan bent u wel 1500 meter gedaald. Iets wat zelfs een geoefend wandelaar stevig in de voeten en knieën zal voelen.

Als er een enkel beeld is dat het wezen van de Zwitserse Alpen kenschetst, zijn het wel de karakteristieke contouren van de 4478 meter hoge Matterhorn. Weinig bergen zijn zo direct herkenbaar, of combineren op zo’n verleidelijke wijze een grimmige schoonheid met een angstaanjagende omvang. Het is echter lang niet de hoogste berg in deze streek, die meer dan 50 pieken van 4000 meter telt, waaronder de 4545 meter hoge Dom, die de beroemde vakantieoorden Zermatt en Saas-fee scheidt. Het landschap in dit deel van de Alpen is van Himalayaans niveau. Soms word de stilte in de bergen verbroken door het melancholieke geluid van de klephoorns,  uiteindelijk uit Azië afkomstig en werden in de Romeinse tijd al gebruikt om boze geesten te weren. Lange tijd dienden die alpenhoorns als telegraaf voor de bergbewoners. De Matterhorn noemt men terecht de mooiste berg van Europa, het doelwit van iedere rechtgeaarde alpinist.

Saas-Fee
Dit dorpje ligt aan het nauwe uiteinde van de bergen met de hoge Dom op 4545 meter als hoogste van de prachtige Mischabelketen. Het dorpje is autovrij. Men kan aan de rand van het dorp parkeren. Vermoeide bezoekers kunnen met hun bagage met elektrische wagentjes het dorp bereiken. Het dorp bestaat uit kronkelige nauwe staatjes met oude houten gebouwen, tegen een adembenemende achtergrond. Dit dorp telt 1240 inwoners, ligt op een hoogte van 1792 meter, en kan zich met recht een gletsjerdorp noemen. Via diverse kabelbanen kun je de ijsgrotten in de gletsjers bereiken. De gletsjers van Saas-Fee hadden zich zo’n 10.000 jaar geleden al teruggetrokken van de plaats waar zich nu het dorp bevind. Zoals vele bergdorpen was ook Saas-Fee tot in de vorige eeuw een echt boerendorp. Het woord Fee kan ook daadwerkelijk worden teruggeleid naar het Duitse vieh (dat vee betekent). De koeienbellen hoor je nog steeds regelmatig rinkelen, zodat de boer kan horen waar zijn vee in de bergen zit. Vrijwel de hele Saaster bevolking leeft nu van het toerisme wat ontstond in het midden van de 19^e eeuw. In 1883 werd het eerste echte ski hotel geopend. Kort voor de 2^e wereldoorlog bereikte het toerisme haar hoogtepunt, maar tijdens de oorlog liep dat weer sterk terug. Toen in 1951 de weg van Saas-grund naar Saas-Fee werd geopend begon het wintertoerisme zich langzaam te ontwikkelen.Vooral in de jaren 70 werden talloze skiliften aangelegd en in 1984 werd de hoogst gelegen metro ter wereld in gebruik genomen, het bergstation op 3500 meter hoogte. Op de Hannigalp, gelegen op 2350 meter hoogte, zijn verschillende wandelingen uitgezet. Met een beetje geluk kom je oog in oog met de dieren die hier in de bergen leven, zoals de Murmeltieren (bergmarmotten), Gemzen en Steenbokken. Soms gebeurt het ook als je ergens met de auto rijdt en je niet meer verder kunt, eerst de koeien weg moet jagen. Vanaf de Hannigalp uit kun je met de kabelbaan nog eens 400 meter hoger naar Langflüh, op 2870 meter, gelegen in het midden van de Feegletsjers. Deze gletsjer is in grote de 13^e van Zwitserland met een lengte van 5 kilometer en een oppervlakte van ruim 16 vierkante kilometer. Deze trekt zich echter door de jaren heen sterkt terug. Het hoogst gelegen uitstapje is naar de Mittelallalin op 3500 meter hoogte, bereikbaar met de alpine expres tot Felskin. Op de Mittelallalin staat een draaiend panoramarestaurant die in 1 uur om zijn as draait. Vanuit dit restaurant loop je de diepe gletsjerspleten in. In deze gletsjer is een enorm ijspaviljoen uitgehakt met een levensechte impressie van een reddingsactie van bergbeklimmers in nood. Overal word je er op gewezen rustig aan te doen. Door deze hoogte van 3500 meter is het zuurstofgehalte laag en kunnen inspanningen snel leiden tot duizeligheid. In het volgende nummer zal ik verder gaan over het kanton Graubunden.